Przechadzając się uliczkami japońskich miast bardzo często zauważysz większe lub mniejsze świątynie. Znajdują się one dosłownie wszędzie: w parkach, między drapaczami chmur, obok centrów handlowych. Niektóre z nich charakteryzuje kolor czerwony, inne brązowy. Do jednych prowadzą malutkie bramy, a do innych znów ogromne. Z czasem zaczniesz zauważać, że owe świątynie znacznie różnią się między sobą. W Japonii bowiem egzystują ze sobą dwie wielkie religie: Shintō i Buddyzm.
Shintō i Buddyzm to dwie największe religie w Japonii. Shinto jest straszą religią, która obecna była w Japonii od samego początku. Buddyzm natomiast przewędrował dopiero w VI wieku. Od tego czasu szintoiści i buddyści żyją w zgodzie i harmonii. Mimo, iż religia nie odgrywa szczególnej roli w życiu Japończyków to i tak większość mieszkańców deklaruje się albo jako wyznawców szintoizmu lub buddyzmu. Typowy Japończyk bierze udział w najważniejszych wydarzeniach religijnych takich jak śluby czy pogrzeby i odwiedza świątynię raz na jakiś czas. W Japonii jest jednak niewiele zatwardziałych wyznawców jednej lub drugiej religii.
Świątynie szintoistyczne i buddyistyczne często zlokalizowane są obok siebie. Każda z nich posiada charakterystyczne cechy. Przed wyjazdem do Japonii warto jest poznać różnicę między religiami, a w szczególności różnice w wyglądzie świątyń i odprawianych rytuałach.
Religia Shintō
Shintō jest politeistyczną religią, która sięga początków państwa japońskiego. Shintō nie ma założyciela, wspólnego kanonu, organizacji, czy nawet świętych ksiąg. Jakakolwiek propaganda czy nauczania też nie obowiązują. Shintō jest religią niezwykle głęboko zakorzenioną w ludziach i opartą na tradycji.
Szintoiści wierzą w bożki zwane „kami”. Są to święte duchy, które żyją między ludźmi i przybierają postać rzeczy, pojęć, które są ważne dla wyznawców jak na przykład wiatr, deszcz, góry czy płodność. Ludzie stają się kami po śmierci, a wybrani są nawet złożeni w świątyniach.
Shintō nie mówi jak żyć. Nie mówi co jest dobre, a co złe i zakłada, że nie ma osób doskonałych. Shintō zakłada istnienie złych duchów, które mogą być wypędzone poprzez obrzędy, modlitwę i składanie ofiar kami.
Chram Shintō
Szintoiści modlą się do bóstw kami w chramach. Jest to najważniejsze miejsce dla wyznawców i szintoiści odwiedzają je co najmniej kilka razy w roku z okazji ważniejszych wydarzeń. Zgodnie z tradycją szintoiści także przynoszą tam kilkutygodniowe dzieci, a także biorą tam śluby. Typowy chram szintoistyczny zawiera kilka typowych elementów.
Brama torii – bez wątpienia najbardziej charakterystyczna część chramu Shintō. Jest to brama, która jest zarazem wejściem do świątyni i przejście przez nią symbolizuje oczyszczenie. Bramy torii zawsze mają ten sam kształt, ale mogą różnić się materiałem, z którego zostały wykonane oraz kolorami. Najczęściej jednak spotyka się torii drewniane w kolorze pomarańczowo-czarnym.
Komainu – jest to para psów lub lwów, które znajdują się po obu stronach chramu. W przypadku Świątyń Inari są to lisy. Najsłynniejszym przykładem takiego chramu Inari z lisami jest ten znajdujący się w Kioto.
Shimenawa – jest to spleciony długi sznur ze słomy ryżowej. Zawieszony jest on często na bramie torii lub w głównym budynku modlitw. Zadaniem tego sznura jest chronienie świętego miejsca poprzez przyciąganie negatywnej energii.
Fontanna oczyszczenia – przed wejściem do chramu znajdziesz fontannę/studnię w wodą. Szintoiści przed wejściem do chramu muszą w niej obmyć ręce i usta.
Główny budynek – miejsce modlitw.
Ema – tutaj szintoiści zostawiają swoje prośby spisane na drewnianych tabliczkach.
Oczywiście wstęp do wszystkich chramów jest bezpłatny.
Buddyzm i świątynia buddyjska
Buddyzm został wprowadzony do Japonii w VI wieku z Chin i Korei. Początkowo został zaadoptowany jedynie przez środowiska osób zamożniejszych i bardziej wykształconych. Wynikało to zapewne ze skomplikowanych zasad. W pierwszych latach również dało się zauważyć spięcia między wyznawcami Shintō i Buddyzmu. Dosyć szybko jednak owe spięcia ustały i do dziś wyznawcy obu religii żyją w zgodzie. Co więcej, wielu Japończyków wyznaje obie religie. Głównie dlatego, że Shintō nie ma żadnych obrzędów związanych z pogrzebami i śmiercią w odróżnieniu od Buddyzmu.
Na terenie Japonii występuje kilkanaście tysięcy świątyń buddyjskich. Bardzo często obok takiej świątyni znajdują się klasztory. W świątyniach buddyjskich przechowywane są święte przedmioty. Typowa świątynia składa się z następujących elementów:
Główny budynek – z japońskiego kondo, hondo, butsuden, amidado lub hatto. Tutaj znajdują się święte przedmioty takie jak figurki.
Kodo – osobny budynek, w którym odbywają się spotkania i nauki.
Pagoda – wysoki budynek, zazwyczaj składający się z 3 lub 5 pięter. W środku znajdują się relikwie Buddy.
Brama – masywna i bogato ozdobiona brama znajdująca się przy wejściu do świątyni.
Dzwon – dzwon ten rozbrzmiewa przy okazji celebracji Nowego Roku. Bije on wtedy 108 razy. Liczna ta odnosi się do buddyjskiego konceptu istnienia 108 pokus.
Cmentarze – na terenie świątyni znajdują się także cmentarze.
Jak odróżnić chram Shintō od świątyni buddyjskiej
Na odróżnienie świątyni Buddystów od chramu Shintō istnieją dwa sposoby. Pierwszy to oczywiście wygląd. Przede wszystkim chram Shintō charakteryzuje brama torii oraz sznur Shimenawa. Jest też tam fontanna z wodą, w której należy obmyć ręce i usta. Świątynia buddyjska natomiast charakteryzuje się ogromną bramą oraz pagodą.
Drugim sposobem na odróżnienie świątyń jest nazwa. Otóż wszystkie nazwy chramów Shintō zazwyczaj zakończone są na jinja, taishia lub jingū. Natomiast nazwy świątyń buddyjskich kończą się zazwyczaj na: tera (lub dera), ji oraz in.
W moich relacjach z Tokio i Kioto znajdziesz przykłady najpiękniejszych i najbardziej znanych chramów Shintō i świątyń buddyjskich. Zresztą spacerując ulicami Tokio lub innych miast po prostu rozejrzyj się obok siebie, bowiem prawdopodobieństwo, że całkiem przypadkowo zobaczysz bramę torii jest całkiem duże 😉
3 komentarze