Dzielnica Żydowska, lub z holenderskiego Jodenbuurt, to historyczna dzielnica położona między Nieuwmarkt i Plantage. Teren ten był niegdyś zamieszkiwany przez ludność żydowską, aż do Holocastu, kiedy to życie straciło ponad 100,000 Żydów. Dziś w Jodenbuurt znajduje się wiele historycznych budynków i pomników, którymi opiekuje się organizacja zwana The Jewish Cultural Quarter, której zadaniem jest podtrzymywanie kultury żydowskiej w Amsterdamie.
Żydzi w Amsterdamie
Przed 1940 rokiem obszar Niderlandów zamieszkiwany był przez 140,000 Żydów. Kiedy 10 maja 1940 roku Niemcy przejęli Holandię życie ludności żydowskiej zmieniło się nie do poznania. Zaczęli oni być traktowani z dnia na dzień jako obywatele gorszej kategorii. Nie mogli korzystać z transportu publicznego, korzystać z żadnych form rozrywki takich jak kino czy teatr i cały czas musieli nosić Gwiazdę Dawida. Zakupy robić mogli jedynie w określonych godzinach, a z czasem zabroniono im kontaktu z innymi mieszkańcami. Po upływie dwóch lat okupacji niemieckiej, Żydzi zaczęli być wywożeni do obozów koncentracyjnych. W sumie 107,000 Żydów trafiło do obozów, a 102,000 tam zmarło.
W chwili obecnej na palcach jednej ręki można policzyć Żydów, którzy przetrwali ten okres i żyją do dziś. Na podstawie zapisków i zeznań świadków udało się stworzyć wszystkie historyczne miejsca, jakie znajdują się w Dzielnicy Żydowskiej. Dzięki nim pamięć o osobach, które poniosły śmierć nigdy nie zgaśnie.
Jak zwiedzać Dzielnicę Żydowską
Na obszarze Dzielnicy Żydowskiej znajduje się blisko 50 budynków i pomników upamiętniających Żydów zamieszkujących niegdyś te tereny. Każde z tych miejsc opatrzone jest niebiesko-białą flagą z napisem „Jewish Cultural Quarter”. Najważniejsze miejsca, które polecam odwiedzić będąc w tej okolicy są:
- Muzeum Historii Żydów (Jewish Historical Museum)
- Synagoga Portugalska (Portugese Synagoge)
- Pomnik Holocaustu (National Holocaust Memorial)
- Muzeum Holocaustu (National Holocaust Museum)
Wszystkie budynki/pomniki poza wyżej wymienionymi miejscami są darmowe. Aby odwiedzić muzea i synagogę należy zakupić bilet, który kosztuje 17,00 euro. Bilet ten upoważnia Cię do wstępu do wszystkich obiektów w Dzielnicy Żydowskiej i jest ważny jeden miesiąc od daty zakupu. Bilet można zakupić we wszystkich miejscach należących do Jewish Cultural Quarter. Możesz również zaopatrzyć się tam w darmową mapkę dzielnicy z wyszczególnionymi wszystkimi miejscami i pomnikami.
Muzeum Historii Żydów (Jewish Historical Museum)
Muzeum Historii Żydów składa się z czterech połączonych ze sobą budynków synagog aszkenazyjskich pochodzących z XVII wieku. Muzeum przedstawia historię Żydów zamieszkujących Holandię od XII wieku aż do czasów współczesnych. Poznasz tam historię pierwszych Żydów w Niderlandach oraz dowiesz się jak kultura żydowska przez wieki wpływała na mieszkańców Holandii. Muzeum zawiera imponującą kolekcję rzeczy osobistych z różnych okresów. Duża część wystaw stałych poświęcona jest okresowi Drugiej Wojny Światowej, kiedy to Żydzi byli nękani przez Niemców.
Muzeum zostało zaprojektowane w bardzo nowoczesny sposób. Całość przedstawiona jest w bardzo przystępny sposób w postaci multimediów i filmów.
Synagoga Portugalska (Portugese Synagoge)
Po przeciwległej stronie Historycznego Muzeum Żydowskiego znajduje się Synagoga Portugalska. Na przełomie XVI i XVII wieku wielu Żydów z terenów Hiszpanii i Portugalii emigrowało na tereny Niderlandów. Synagoga Portugalska została wybudowana w 1665 roku i w tamtym okresie była największą synagogą na świecie i największym budynkiem w Amsterdamie.
W Synagodze nadal odbywają się obrzędy żydowskie oraz koncerty organowe. Budynek otwarty jest dla zwiedzających codziennie oprócz sobót i świąt żydowskich.
Pomnik Holocaustu (National Holocaust Memorial)
W budynku, gdzie obecnie znajduje się pomnik upamiętniający ofiary Holocaustu niegdyś znajdował się teatr The Hollandsche Schowburg. W czasie Drugiej Wojny Światowej budynek ten służył jako poczekalnia dla Żydów, którzy zostali siłą zabrani przez Niemców i w owym teatrze czekali na przewiezienie do obozów koncentracyjnych.
Dziś w owym budynku znajdziemy pomnik upamiętniający ofiary Holocaustu oraz małe muzeum przedstawiające historię Holocaustu w Niderlandach.
Muzeum Holocaustu (National Holocaust Museum)
Naprzeciwko byłego teatru znajduje się główne Muzeum Holocaustu, które w chwili obecnej jest w budowie. Prace nad ukończeniem muzeum potrwają kolejne 3-4 lata. W chwili obecnej odwiedzający mogą zobaczyć kilka tymczasowych wystaw. Główną z nich jest wystawa przedstawiająca życiorysy pojedynczych Żydów, którzy żyli w czasach okupacji niemieckiej. Znajdziesz tam kilkanaście ściskających serce historii, które opatrzone są zdjęciami. Inną ciekawą wystawą jest ta przedstawiająca Żydów na zdjęciach. Znajdziesz tam fotografie osób zamieszkujących Amsterdam w latach 40-tych XX wieku. Zobaczysz, jak wyglądało miasto i jak wyglądało życie Żydów podczas Drugiej Wojny Światowej.
Jeżeli interesuje Cię tematyka Holocaustu to polecam odwiedzenie domu Anny Frank, który dziś jest muzeum. O historii Anny Frank i jej rodziny pisałam już przy okazji wpisu o 5 najlepszych muzeach w Amsterdamie. Pamiętaj, że dom Anny Frank nie jest częścią Dzielnicy Żydowskiej i za wstęp do tego muzeum należy zapłacić osobno.
