Split: historia, zabytki, plaże i chorwacka kuchnia

Nad samym Adriatykiem, na niewielkim półwyspie w regionie Dalmacja znajduje się drugie co do wielkości miasto w Chorwacji – Split. Jest to jedno z najczęściej odwiedzanych miast chorwackich. Zachwyca swoją historią, architekturą, zabytkami i kuchnią. Do Splitu można wybrać się na jeden dzień podczas zwiedzania Chorwacji, a można też tam spędzić cały urlop.

Ja postawiłam na tę pierwszą opcję, czyli na jednodniowy wypad do Splitu. Chorwację zwiedzaliśmy samochodem. Wiedziałam bardzo dobrze, że Split zobaczyć muszę, bo kocham takie zabytkowe miasta. Dobrze też wiedziałam, że ze względu na swoją sławę Split w okresie wakacyjnym może być bardzo zatłoczony. Nie miałam ochoty spędzać kilku dni w atmosferze gwaru i tłumów. Pomyślałam zatem, że lepszym pomysłem będzie nocleg w okolicach Splitu. Wybór padł na Podstranę oddaloną od centrum Splitu o 9 km. Okazało się potem, że był to naprawdę dobry pomysł. Split faktycznie w tym okresie pękał w szwach.

Wybraliśmy się do Splitu samochodem z Podstrany w sierpniowy poranek. Podróż miała trwać mniej niż 30 minut. Do miasta dotarliśmy po 90 minutach ze względu na ogromne korki. Korki na trasie były ogromne, ale to co działo się w samym Splicie było nie do opisania. Tak zakorkowanego i zatłoczonego miasta nie widziałam dawno. Całe centrum było zablokowane przez policję. Wszystkie parkingi były zapełnione. Przez 30 minut krążyliśmy uliczkami szukając miejsca, ale bezskutecznie. Po 2 godzinach jazdy samochodem byliśmy już zmęczeni i źli. Prawdę mówiąc odechciało mi się zwiedzania i już miałam ochotę wracać do Podstrany. Rzutem na taśmę udało nam się znaleźć miejsce na parkingu podziemnym jednego z centrów handlowych. Nie był to tani parking, ale naprawdę nie było wyboru. Zaparkowaliśmy i po 20-minutowym spacerze byliśmy już w centrum historycznym. Była to pora obiadowa, więc od razu usiedliśmy w jednej z knajpek, żeby odsyskać siły i humory 🙂

Mimo iż straciliśmy sporo czasu i energii na dojazd i krążenie po mieście to i tak zobaczyliśmy wszystkie miejsca, na których nam zależało. Kilka godzin spokojnie wystarczy na zobaczenie miasta.

Kilka słów o Splicie

Split jak wspomniałam odwiedzić chciałam bardzo a to ze względu na niezwykłą historię tego miasta. Historię, która sięga aż III wieku p.n.e. Miasto zostało bowiem założone przez Greków na przełomie III i II w. p.n.e. Niedługo potem miasto przeszło pod panowanie Rzymian. W 305 roku n.e. rzymski cesarz Dioklecjan wybudował tam swój pałac. I to właśnie ów pałac można podziwiać dziś w Splicie. Pałac Dioklecjana zajmuje prawie połowę obszaru Starego Miasta w Splicie i wpisany jest na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Chociażby właśnie dla tego zabytku warto jest odwiedzić Split.

Na Dioklecjanie historia Splitu się jednak nie kończy. Już w 395 roku miasto przeszło pod władanie Bizancjum. Następnie miasto przejęli Węgrowie, Wenecjanie. Potem Split stał się częścią Austro-Węgier, od 1918 roku należał do Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców. Od 1929 roku do Jugosławii, a do Chorwacji należy od 1991 roku.

Dziś Split zamieszkuje ponad 160 tysięcy mieszkańców, co czyni miasto drugim co do wielkości w Chorwacji zaraz po Zagrzebiu. Split jest bardzo dobrze skomunikowany z resztą kraju:

• Zagrzeb – 410 km, 4 godziny samochodem
• Rijeka – 415 km, 4 godziny samochodem
• Zadar – 160 km, 1 godzina 40 minut samochodem
• Trogir – 30 km, 30 minut samochodem
• Jeziora Plitwickie – 240 km, 2 godziny 30 minut samochodem
• Dubrownik – 230 km, 3 godziny samochodem

W Splicie znajduje się także terminal portowy, który obsługuje rejsy do Rijeki, Dubrownika, Wenecji a także na okoliczne wyspy: Brač, Hvar, Vis.

Ekonomia Splitu napędzana jest przez handel i turystykę. Innymi ważnymi gałęziami gospodarki jest przemysł rybny, stoczniowy, chemiczny i drzewny.

Czy można zwiedzić Split w jeden dzień

Split jest idealnym miastem na jednodniowy wypad. Spokojnie w wolnym tempie można zwiedzić wszystkie atrakcje. Czasu nawet starczy na odpoczynek na plaży. Biorąc pod uwagę ogromne tłumy w sezonie wakacyjnym nawet odradzałabym dłuższy pobyt w Splicie. Zdecydowanie lepiej jest podstawić na pobyt w okolicach Splitu lub na wyspach i zwiedzić Split w ramach jednodniowego wypadu.

Split atrakcje: co warto zobaczyć w Splicie

A oto miejsca, które można zobaczyć w Splicie w ciągu jednego dnia. Miasto jest na tyle małe, że można je spokojnie zwiedzić na pieszo.

Pałac cesarza Dioklecjana

Antyczny kompleks pałacowy cesarza Dioklecjana obecnie stanowi centrum Splitu, a w 1979 roku wpisany został na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. A co w kompleksie jest tak wyjątkowego? Pałac wybudowano w latach 295-305 n.e. w czasach rządów cesarza Dioklecjana. Kompleks mierzył ponad 30 tys. m² i była to jedna z najbardziej okazałych i monumentalnych budowli w tamtych czasach.

Kompleks otoczony był murami o szerokości 2 metrów i dodatkowo wzmocniony 16 wieżami. Do pałacu prowadziły 4 bramy: Porta Aenea (Brama Brązowa), Porta Aurea (Brama Złota), Porta Ferrea (Brama Żelazna) i Porta Argentea (Brama Srebrna). Do dnia dziejszego przetrwały wszystkie 4 bramy. Obok bram z oryginalnej konstrukcji dziś podziwiać możemy:

• westybul – przedsionek
• perystyl – wewnętrzny dziedziniec, a dziś centrum starówki
• mauzoleum – wzniesione jeszcze za życia Dioklecjana, a w VII wieku zmienione na katedrę
• świątynia Jowisza
• podziemia

Część muzealna kompleksu wymaga kupna biletu, podobnie jak wejście na mury. Pozostała część jest otwarta dla wszystkich i bezpłatna. Na terenie kompleksu i na obrzeżach znajdują się restauracje, kawiarenki, sklepiki. Jest to centrum rozrywkowego życia Splitu.

Katedra św. Dujama

Częścią Pałacu Dioklecjana jest Katedra św. Dujama będąca oryginalnie wspomnianym już mauzoleum cesarza. Mauzoleum zostało zmienione na katedrę w VII wieku.

Dioklecjan znany był z prześladowań chrześcijan. W VII wieku usunięto z mauzoleum zatem ciało cesarza i budowlę przekształcono w chrześcijańską katedrę. Z oryginalnej budowli zachowały się kolumny korynckie a także fryz przedstawiający cesarza wraz z żoną. W XIII wieku rozpoczęto budowę romańskiej wieży. Dziś liczy ona 61 metrów i na szczycie znajduje się taras widokowy. Rozpościera się z niej widok na cały Pałac Dioklecjana. Wstęp na wieżę jest płatny, natomiast katedra jest bezpłatna.

Muzeum Etnograficzne

Obok Katedry św. Dujama znajduje się Muzeum Etonograficzne. Założone w 1910 roku muzeum zawiera wystawy skupiające się na całym regionie Dalmacji. Można zobaczyć tradycyjne stroje dalmackie, biżuterię, meble, zastawę stołową i różne wyroby ręczne. W Muzeum Etnograficznym można dobrze poznać historię i kulturę Dalmacji. Jest to fajne dopełnienie zwiedzania starej części Splitu.

Port i promenada

Nie samą starówką i historią Split żyje. Bardziej współczesnego klimatu miasta zaznać można spacrerując promenadą. Split w końcu leży nad samym Adriatykiem a widoki na port i otwarte morze są piękne. Promenada jest znacznie bardziej spokojną częścią miasta niż starówka. Znajdują się tam także restauracje i kawiarenki, ale nie cieszą się one aż tak wielką popularnością jak te w starej części. Można wybrać się tam na fajny i relaksujący spacer.

Spacerując promenadą można podziwiać port z prywatnymi łodziami i żaglówkami. Niektóre z łajb robią ogromne wrażenie. W tym miejscu znajduje się także terminal portowy, z którego odpływają promy na okoliczne wyspy.

Wzgórze Marjan (Park Šuma Marjan)

Spacerując promenadą dojdziemy do wzgórza o nazwie Marjan. Wzgórze mierzy 178 metrów i jest świetnym miejscem, z którego rozpościera się widok na cały Split. Na sam szczyt prowadzą schody. Spacer jest bardzo przyjemny, bo wzgórze Marjan porośnięte jest lasem sosnowym, więc nawet w upalny dzień nie odczuwa się wysokiej temperatury. Spacer na szczyt trwa ok 15 minut. Z  tarasu widokowego można zobaczyć całe miasto, Adriatyk, a taże szczyty Mosor i Kozjak. Widok jest wprost zniewalający. Znajduje się tam nawet mała restauracja ze stolikami na zewnątrz. Można zatem wypić kawę lub zjeść obiad z tak cudnym widokiem.

Po wzgórzu można tak naprawdę spacerować godzinami. Znajduje się tam wiele ścieżek trekkingowych, zoo i korty tenisowe.

Plaża Bacvice

Na sam koniec dnia wybraliśmy się na plażę Bacvice, która znajduje się w samym mieście. Ze wzgórza Marjan wróciliśmy promenadą w stronę portu. Plaża znajduje się dosłownie kilkadzisiąt metrów za głównym portem w Splicie. Plaża jest sporych rozmiarów, ale prawdę mówiąc nie zrobiła na mnie wrażenia. Odstraszyła mnie bardzo bliska odległość od portu, z którego czuć było spaliny. Dlatego właśnie uważam, że do Splitu lepiej jest wybrać się na jeden dzień a z uroków plaż i Adriatyku lepiej jest skorzystać w innym miejscu.

Restauracje w Splicie

Restauracji w Splicie nie brakuje. Szczególnie w starej części miasta jest ich wiele. Z całą pewnością mogę polecić poniższe miejsca:

Portofino

Położona w starej części Splitu restauracja Portofino to mieszanka kuchni włoskiej i chorwackiej. Można skosztować tam przepysznych makaronów, ryb, owoców morza i dań mięsnych. My zamówiliśmy tagiatelle z sosem truflowym oraz grillowaną ośmiornicę. Oba dania były doskonałe. Portofino posiada duży ogródek na zewnątrz i kilka stolików w środku. W godzinach wieczornych lepiej jest dokonać rezerwacji stolika gdyż jest to bardzo modne miejsce.

Konoba Korta

Obok Portofino znajduje się hitowa restauracja – Konoba Korta. Mówię hitowa, bo kuchnia jest po postu doskonała. Restauracja specjalizuje się w tradycyjnych daniach kuchni chorwackiej. Skosztowałam tam pysznej sałatki z ośmiornicy a także brudet, czyli tradycyjny gulasz rybny. Jest to świetne miejsce nie tylko z doskonała kuchnią, ale i fajnym klimatem.

Co zobaczyć w okolicach Splitu

• Trogir – 30 km od Splitu znajduje się piękne miasto Trogir z zabytkową starówką położoną na wyspie. Starówka w całości została wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
• Podstrana – niewielkie miasteczko położone 9 km od centrum Splitu nad samym wybrzeżem. W Podstranie można korzystać z plaż i dobrodziejstw Adriatyku.
• Park Narodowy Jezior Plitwickich – do Jezior Plitwickich można udać się na jednodniową wycieczkę ze Splitu. Zobaczyć można tam 16 unikatowych jezior krasowych.